ΙΑΜΑΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
Η Ικαρία, λόγω της ιδιόμορφης γεωλογικής και τεκτονικής δομής της, αποτελεί έναν τόπο προικισμένο στη γεωθερμία. Η φυσική θερμική ενέργεια που προέρχεται από το εσωτερικό της Γης, προσφέρει έναν ανεκτίμητο θησαυρό για το νησί: τις ιαματικές πηγές της. Τα τελευταία χρόνια, η Ικαρία έχει αναδειχθεί σε σημαντικό τουριστικό προορισμό για θεραπευτικούς και θερμαλιστικούς σκοπούς. Πλήθος κόσμου από την Ελλάδα και την Ευρώπη σπεύδουν να επισκεφτούν τις θερμές πηγές του νησιού, συνδυάζοντας ίαση και αναζωογόνηση κατά τις διακοπές τους!
Σήμερα ο μοναδικός τρόπος αξιοποίησης του γεωθερμικού δυναμικού της Ικαρίας είναι η ιαματική χρήση. Οι θερμομεταλλικές πηγές της Ικαρίας αναβλύζουν από τη θάλασσα και φθάνουν στην επιφάνεια μέσω ρηξιγενών δομών, πτυχώσεων και φλεβών. Η θερμοκρασία τους κυμαίνεται από 310C έως 580C, ενώ η ραδιενέργεια των πηγών οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στο ραδόνιο και η οποία μπορεί να εμφανίσει διακυμάνσεις στην τιμή της ανάλογα με τη γεωλογική διαδρομή του νερού. Οι πηγές της Ικαρίας, γνωστές από την αρχαιότητα, θεωρούνται μεταξύ των πιο ραδιενεργών πηγών του κόσμου και ανήκουν στις υπέρθερμες ραδιενεργές αλιπηγές.
Οι ιαματικές πηγές της Ικαρίας είναι αρκετές και αναβλύζουν κυρίως στις ΝΑ και ΒΑ ακτές του νησιού. Αυτές κατατάσσονται γεωγραφικά στις ακόλουθες:
-
Αγίου Κηρύκου: Πηγές Μουσταφά-Λίτζα (Ασκληπιός), Κάτω Λουμακιά, και Κλεφτολίμανο.
-
Θερμών: Πηγές Σπηλαίου, Παμφίλη, Κράτσα, Απόλλωνα, Αρτέμιδος, Πατερό, Ξενοδοχείου Απόλλων, Χαλασμένων Θερμών.
-
Λευκάδας-Ξυλοσύρτη: Πηγές Χλιό-Θερμό, Θερμό και «Αθάνατο Νερό».
-
Πηγές Αγίας Κυριακής-Αρμυρίδας.
Αξίζει να τονιστεί ότι οι παροχές των ραδιενεργών πηγών της Ικαρίας είναι μεγαλύτερες σε σύγκριση με αυτές άλλων χωρών, που κυμαίνονται μεταξύ 786-1000 m3/h, έναντι 20-150 m3/h άλλων χωρών.
Η ραδιενέργεια των πηγών της Ικαρίας κυμαίνεται από 19,2 μονάδες Mache (πηγή της Λευκάδας) έως 1204,3 μονάδες Mache (πηγή Απόλλωνα). Βάσει περιεκτικότητας σε ραδιενέργεια διακρίνονται σε:
-
Ασθενείς ραδιενεργές, όπως οι πηγές του Σπηλαίου και της Θερμού Λευκάδας.
-
Μέτριες ραδιενεργές, όπως οι πηγές Χλιό-Θερμό, Αγίας Κυριακής και Παμφίλη.
-
Ισχυρές ραδιενεργές, όπως οι πηγές Μουσταφά, Κράτσα, Απόλλωνος, Αρτέμιδος.
(πηγή: Βορρεάδης, 1965)
Ιστορικά στοιχεία : Οι ιαματικές πηγές της Ικαρίας ήταν γνωστές από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Πλήθος κόσμου από όλη την Ελλάδα και τη Μικρά Ασία έφταναν στο νησί προσβλέποντας σε μια καλυτέρευση της υγείας τους, επισκέπτοντας τις οργανωμένες εγκαταστάσεις της αρχαίας λουτρόπολης των Θερμών (περίπου τριακόσια μέτρα ανατολικά της σημερινής πόλης), όπου σήμερα διασώωζονται τα ερείπια της αρχαίας ακρόπολης και των αρχαίων λουτρικών εγκαταστάσεων.
Η ιστορία των λουτρών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία του τόπου. Η κατασκευή τους, άρχισε κατά τη βυζαντινή αυτοκρατορία για τη βασιλική οικογένεια. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, οι τοπικοί δημογέροντες χρησιμοποιούσαν τα λουτρά. Μετά την απελευθέρωση της Ικαρίας το 1912, άρχισε ο ουσιαστικός σχεδιασμός του ιαματικού πλούτου του νησιού.
Από τη δεκαετία του ’20 μέχρι σήμερα, έχουν χτιστεί πολλά καταλύματα κοντά στις πηγές, προκειμένου να φιλοξενήσουν πλήθος επισκεπτών από όλη την Ελλάδα, αλλά και από χώρες της Ευρώπης, που σπεύδουν να επισκεφτούν τις φημισμένες ιαματικές πηγές της Ικαρίας. Η ευημερία του νησιού ανεκόπηκε κατά τον Β΄ παγκόσμιο Πόλεμο, όμως πολλοί από τους εξόριστους ασχολήθηκαν σχολαστικά με τη μελέτη των πηγών και συνέβαλαν στην ανάπτυξή του νησιού.
Άνθιση στην αξιοποίηση των πηγών σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια, με την ανακαίνιση των δημοτικών λουτρών «Σπήλαιο» και «Απόλλωνας» και τον εκσυγχρονισμό της ιδιωτικής πηγής «Κράτσα», τα μόνα σε λειτουργία σήμερα.Έτσι, τα Θέρμα, αποτελούν σήμερα σημαντική λουτρόπολη και σπουδαίο παραθεριστικό κέντρο τουρισμού για όλες τις ηλικίες.
Θεραπευτικές ιδιότητες πηγώνΑπό την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, έχουν γίνει πολλές έρευνες σχετικά με τις ευεργετικές ιδιότητες των ιαματικών πηγών της Ικαρίας, στην υγεία του ανθρώπου.
Ειδικότερα, τα νερά των θερμομεταλλικών πηγών της Ικαρίας, θεωρούνται κατάλληλα για την θεραπεία των παρακάτω παθήσεων:
-
Υπόξεις και χρόνιοι ρευματισμοί όπου περιλαμβάνονται διάφορες μορφές αρθρίτιδας.
-
Ουρική αρθρίτιδα.
-
Γυναικολογικές παθήσεις.
-
Διαταραχές των ενδοκρινών αδένων.
-
Ορισμένες περιπτώσεις ανωμαλιών του κυκλοφορικού συστήματος.
-
Διαταραχές του αναπνευστικού συστήματος.
-
Δερματικές παθήσεις.
-
Ρευματοπάθειες
-
Νευραλγίες - Νευρίτιδες
-
Αρθροπάθειες
-
Αναπνευστικές παθήσεις
-
Οσφυαλγίες – Ισχυαλγίες
-
Παθήσεις νεφρών
-
Παθήσεις κύστης – Δυσπεψία
-
Σεξουαλική ανεπάρκεια-υπογονιμότητα
-
Μετατραυματικές-μετεγχειρητικές παθήσεις
-
Κόπωση – Άγχος
-
Χαλάρωση – Αναζωογόνηση – Ευεξία και άλλα.
-
Οι φυσικές και χημικές ιδιότητες των υδάτων, είναι αυτές που τα καθιστούν ευεργετικά για τον ανθρώπινο οργανισμό. Η θερμότητά τους, η περιεκτικότητα σε ραδόνιο (και όχι σε άλατα ραδίου). Η θερμότητά τους, το περιεχόμενό τους στο ραδόνιο (και όχι σε άλατα ραδίου), η πλούσια περιεκτικότητά τους σε στερεές ουσίες σε διάλυση και η σημαντική περιεκτικότητά τους σε σπάνιες συστατικά, όπως ράδιο, θείο, χλωριούχο νάτριο, κλπ.
Συγκεκριμένα το Αθάνατο νερό, αποτελεί μια πηγή που βρίσκεται κοντά στο χωριό Ξυλοσύρτης, από την οποία αναβλύζει δροσερό νερό. Σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει το νερό αυτό περιέχει στοιχεία που το καθιστούν κατάλληλο για τη θεραπεία παθήσεων, όπως πέτρες στη χολή και τα νεφρά.
Για το λόγο αυτό οι ντόπιοι του έχουν δώσει την ονομασία Αθάνατο Νερό.